W dniu 31 stycznia 2013 roku  Szkoła Podstawowa im. św. Jana Kantego obchodziła uroczyście swoje 60-lecie połączone ze 125 rocznicą futomskiej oświaty.  Po uroczystej mszy św. celebrowanej przez siedmiu kapłanów i rozstrzygnięciu konkursu plastycznego o patronie szkoły św. Janie Kantym młodzież, nauczyciele, rodzice, zaproszeni goście i absolwenci udali się do szkoły-jubilatki. Dyrektor szkoły Zdzisław Chlebek przywitał wszystkich gości, krótko nawiązał do obchodzonych jubileuszy i przekazał głos młodzieży szkolnej. Uczennice i uczniowie zaprezentowali  program historyczno-poetycko-muzyczny przygotowany przez Panie Krystynę Krywiczanin, Iwonę Bocek i dyrektora szkoły Zdzisława Chlebka od strony historycznej. Zaprezentowano przekrój najważniejszych wydarzeń z życia szkoły i futomskiej oświaty na podstawie starych kronik, protokołów Rady Pedagogicznej, Dziennika budowy szkoły redagowanego odręcznie przez Ferdynanda Wyskiela.

 

W najstarszej kronice szkolnej założonej w 1923 roku przez kierownika Władysława Haliga  czytamy, że pierwszą szkołę założono w Futomie w 1888 roku.

Kronikarskie zapisy otwiera motto marszałka Józefa Piłsudskiego, który zwracając się do nauczycieli mówił – cyt:

„Odrodzić dusze ludzkie, zmienić człowieka,

zrobić go lepszym, wyższym, potężniejszym.

Oto zadanie nauczyciela!

Wy jesteście tymi, którzy w odrodzeniu Polski i człowieka

macie największe prawo do zasługi”

Miejscowa społeczność z uznaniem wspomina pracę Jana Kolanko i Józefa Makowicza- znanych społeczników, założycieli koła teatralnego i chóru sprzed I wojny światowej. W 1913 roku zorganizowali 25-lecie szkoły wystawiając sztukę „Wóz Drzymały”.

        „Nasza Szkoła”

Szkoła nasza- miła, mała,

Naszych rodziców wychowała

Teraz nas uczy o przeszłości

O bitwach, wojnach, Dniu Niepodległości

O krajach, górach i morzach

O lecie, zimie, słońcu i polarnych zorzach.

My ją za to bardzo kochamy

I chlubę przynieść zamierzamy.

Futomianie docenili też pracę kierownika Władysława Haliga oraz małżeństwa Marii i Leona Horyniów, pracujących w XX-leciu międzywojennym, którzy krzewili kulturę przez założony chór i koło teatralne. W latach dwudziestych nadano szkole imię św. Jana Kantego, ale nie zachowała się data nadania.

Po 1939 roku zamknięto szkolę, później edukację przywrócono, ale wobec okupacyjnych ograniczeń rozwijała się ona w formie tajnego nauczania.

W 1948 roku kierownikiem szkoły został Władysław Sochaj. Dwieście czterdzieści dzieci uczył kierownik i troje nauczycieli. Pan Sochaj wspominał – cytuję:

„Stan szkoły zastałem w opłakanym stanie. Zniszczone prawie wszystko. Brak pomocy naukowych, przepalone piece, wypadające lepianki. Jednak dużą pociechą dla mnie i nadzieją na przyszłość była dziatwa szkolna bardzo chętna do pracy………zarysował się fakt budowy nowej szkoły” –koniec cytatu

 

 

Ułożę piosenkę i poślę w świat

Mej szkole jubileusz umilę,

bo dzisiaj świętuje 60 już lat.

Na jubileusz Panowie i Panie

pośpieszcie co tchu.

O przyjaciele życzcie dziś szkole

wytrwania do lat stu.

Pracy tak wiele, radości i smutków

Nie skąpił jej czas.

Dziś jubileusz!

Szkole strzeliło 60 już lat.

Nasz cały dorobek,

od dawna do dziś: pamiątki, kroniki, wystawy.

Do marzeń dalekich powraca dziś myśl i budzi nowe postawy.

 

Miejscowa społeczność pod kierownictwem sołtysa Ferdynanda Wyskiela wystąpiła z projektem budowy nowej szkoły. Od 1944 roku Futoma posiadała własny Zespół Cegielniany. Gromadzili materiały budowlane : kamień, drewno, wypalali cegłę. Wydrukowali cegiełki, które wysłali do rodaków w Ameryce. W 1948 roku Ferdynand Wyskiel stanął na czele Komitetu Budowy Szkoły. 15 września tegoż roku wmurowano kamień węgielny pod budowę szkoły w centrum wsi.

Szkołę, w której się do dziś uczymy wzniesiono do listopada 1952 roku. Ferdynand Wyskiel skrzętnie prowadził odręczny Dziennik budowy, który się zachował.

Młodzież weszła do nowych, jasnych sal bez swojego patrona św. Jana Kantego, nie pasującego  do nowych  stalinowskich czasów.

W latach 1954-59 Władysława Sochaja zastąpił nowy kierownik Józef Skoczylas- organizator pracowni fizyko-chemicznej, technicznej, świetlicy, zastępczej Sali gimnastycznej i biblioteki. W 1957 roku założył  Szkołę Przysposobienia Rolniczego dla dorosłych. Grono nauczycielskie liczyło 7 osób  .

W latach 1958-60 wieś została zelektryfikowana, a budynek szkoły zradiofonizowany. Nowym kierownikiem w 1959 roku został Pan Roman Sowa. Szkoła po raz pierwszy w swej historii stałą się obiektem kolonijnym na czas wakacji. W 1960 roku decyzją władz komunistycznych wyrugowano religię ze szkoły. Dużym uznaniem mieszkańców cieszyły się zorganizowane przez kierownika Sowę  kursy gotowania , pieczenia, kroju i szycia w  przygotowanych pracowniach gospodarstwa domowego i krawiectwa. Od 1963 roku aktywnie działa drużyna harcerska.

W latach 1964-66 wybudowano Dom Nauczyciela, który rozwiązał problemy mieszkaniowe zamiejscowych nauczycieli. Od roku szkolnego 1966/67 szkoła stała się ośmioklasowa. W 1968 roku piece kaflowe zastępuje centralne ogrzewanie.  W latach 1969-70 oddano do użytku odkryty basen kąpielowy, który przysporzył wiele problemów i kłopotów. W 1971 roku kierownik R. Sowa przeszedł do pracy na Zalesiu, a kierowanie szkołą przejęła Jego żona Janina

W 1973 roku Pani Józefa Matecka otrzymała nagrodę ministra oświaty i wychowania za bardzo dobrze prowadzoną bibliotekę szkolną.

 

W latach 1974-78  futomską podstawówką kierował Pan Marian Pikul. W 1975 roku pracę w szkole rozpoczęła mgr filologii rosyjskiej  Krystyna Lach pierwsza osoba z wyższym wykształceniem magisterskim w  szkole. Następni magistrowie pojawili się kilka lat później. W 1976 roku szkoła po raz kolejny została przygotowana na przyjęcie dzieci pracowników Urzędu Wojewódzkiego z Rzeszowa na kolonię letnią.  W latach 1976-77 młodzież  szkolna wystąpiła z programem artystycznym w czasie otwarcia Ośrodka Zdrowia i Gminnych Dożynek. Największe wrażenie artystyczne wywarł Zespól baletowy, prowadzony przez Panią Kazimierę Wyskiel i kapela z Piątkowej. Zespół w nagrodę za występ został wytypowany do udziału w błażowskim pochodzie pierwszomajowym w 1978 roku.

Futomska młodzież oprócz obowiązkowego języka rosyjskiego uczyła się nadobowiązkowo języka niemieckiego i esperanto.

W latach 1982-85 dyrektorem szkoły został Mieczysław Chmiel. Szkoła została w tym czasie  odwodniona i ogrodzona.

Po Jego rezygnacji dyrektorem szkoły w latach 1985-88 został Zbigniew Nowak, który w 1985 roku powołał Społeczny Komitet Budowy Sali Gimnastycznej. W szkole, wokół szkoły i na basenie przeprowadzono liczne remonty, po których w 1988 roku przyjęto dzieci z Rzeszowa i Lwowa na kolonię letnią.

 

W latach 1988-92 funkcję dyrektora szkoły objęła Pani Krystyna Krywiczanin. W 1990 roku religia wraca do szkół i rozpoczyna pracę z nami ks. Proboszcz Stanisław Rogala. Przełom 1989 roku przynosi demokratyczne zmiany również w oświacie. Szkoła przechodzi powolną drogę od komunizmu do demokracji i zyskuje coraz większą autonomię  szczególnie w sprawach wychowania i wyboru patrona.  Rocznice Rewolucji Październikowej zastępuje Święto Niepodległości obchodzone uroczyście 11 listopada. W latach 90-tych dyrektora szkoły wyłania powołana komisja w demokratycznie przeprowadzonym konkursie. Szkoła zyskała funkcjonalne boisko asfaltowe.

W latach 1992-97 szkołą kierowała Pani Kazimiera Wyskiel. Była  pierwszym dyrektorem wybranym w konkursie. Na początku kadencji założyła kolejną szkolną kronikę. W 1993 roku gościliśmy w szkole po raz pierwszy misjonarza rodaka Ks Zdzisława Kruczka pracującego w Papui Nowej Gwinei i obchodziliśmy uroczyście 15-lecie Pontyfikatu Jana Pawła II, w szkole gościmy na spotkaniach z młodzieżą  Sybiraków, żołnierzy Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, przedstawicieli Rodzin Katyńskich i Obozów Pracy w Niemczech z okazji kolejnych rocznic września 1939, Święta Niepodległości czy Miesiąca Pamięci Narodowej.

W 1995 roku szkoła była współorganizatorem Jubileuszu 50-lecia organizacji Wolność i Niezawisłość, połączonej z odsłonięciem tablicy  ku czci ppłk. Józefa Maciołka.

 

W 1997 roku po wyłonieniu nowej Diecezji Rzeszowskiej gościmy biskupów Stefana Moskwę z Przemyśla i Edwarda Białogłowskiego z Rzeszowa. ]

19 czerwca 1997 roku w Kuratorium Oświaty w Rzeszowie Pani Ewa Skawińska i jej wychowankowie zaprezentowali wystawę haftu ludowego i koronki pod hasłem „Tańcowała igła z nitką”. W latach 1996-98 gościmy w szkole Oazę z  Tych na Śląsku. Dyrektor Kazimiera Wyskiel , ks. Stanisław Rogala i Grono Pedagogiczne  rozmawiając o przyszłym patronie szkoły, skłaniają się do przywrócenia imienia św. Jana Kantego, którego szkołę pozbawiono w 1952 roku.

W latach 1996-97 została opracowana dokumentacja budowy sali gimnastycznej, przy poparciu Pani burmistrz Stanisławy Bęben.

W latach 1997-2012 funkcję dyrektora szkoły pełni Zdzisław Chlebek wybrany w  kolejnym postępowaniu konkursowym z zachowaniem demokratycznych zasad. 

 

W opracowanej przez dyrektora  Misji szkoły czytamy:- cytuję

„ Szkoła prorodzinna- integrująca wszystkie pokolenia.

Szkoła pielęgnująca odwieczne chrześcijańskie tradycje.

Szkoła szacunku, przywiązania i miłości do swej Małej Ojczyzny- jej obyczajowości, tradycji, kultury ludowej i patriotycznych postaw z przeszłości.

Szkoła wrażliwości na piękno przyrody i harmonijnego z nią obcowania.

Szkoła otwarta na współpracę z innymi.”

Realizując  misję  współpracujemy z rodzicami  i seniorami w ramach Dni Mamy i Taty, Babci i Dziadka. Przez funkcjonujący w szkole od 2004 roku Wolontariat Studencki, Fundację Generator Inspiracji i Młodzieżowe Centrum Nauki staramy się docierać do naszych absolwentów i młodzieży dla których szkoła, pracownia komputerowa i obiekty sportowe są zawsze otwarte.

 

Uczestniczymy w organizowanych przez ks. Jana Czaję konkursach na najpiękniejszą Szopkę Bożonarodzeniową, Kapliczkę, Palmę Wielkanocną. Wystawiamy Jasełka,  obchodzimy wspólną Wigilię z Betlejemskim Światłem Pokoju.  Szkolne Koło Caritas odwiedza ludzi samotnych, chorych, i zajmuje się adopcją na odległość ucznia z Afryki

Byliśmy współorganizatorami  odsłonięcia pamiątkowych tablic i gablot ku czci Ferdynanda Wyskiela, ppłk. Józefa Maciołka, Antoniego Rząsy. Wychowujemy w szacunku do przeszłości i tradycji regionalnych przez otwartą w 2000 roku Izbę Pamięci i Tradycji, współpracujemy z Zespołem Obrzędowym Futomianie, kapelą ludową, Stowarzyszeniem Kultywowania Kultury i Tradycji Ziemi Futomskiej przez organizację uroczystości i imprez regionalnych,  programów unijnych i zajęć artystycznych.. Panie i Panowie ze Stowarzyszenia i kapeli uświetniają wiele naszych uroczystości.

W latach 2002-2003 współpracowaliśmy z Telewizją Rzeszów przy realizacji filmów dokumentalnych o Futomie i futomskich kapliczkach. 

 

 Od 2007 roku organizujemy Gminne Festiwale Muzyki i Przyśpiewki Ludowej. Szkoła była miejscem promocji lokalnych publikacji „Zapiski z dziejów Futomy” Zofii Licznerskiej i „ Z dziejów Futomy” Marka Pępka.

W ramach wychowania patriotycznego  organizowaliśmy liczne spotkania z bohaterami i uczestnikami II wojny światowej, w 2004 roku byliśmy organizatorami 60-lecie Akcji Burza i Powstania Warszawskiego z udziałem grupy Leszka Kiesia prezentującej mundury, broń i dokumenty z II wojny światowej.  W 2007 roku szkole przyznano Medal Pro-Memoria. W 2010 roku zasadziliśmy Dęba Katyńskiego ku czci ofiary Katynia  porucznika  Romana Androlettiego.  W 2011 roku rodzina ppłk Józefa Maciołka przekazała szkole Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą

Wrażliwość na piękno przyrody przejawia się przez organizowane kuligi, rajdy rowerowe, wycieczki ekologiczne. Współpracujemy od lat ze Związkiem Komunalnym Wisłok uczestnicząc w organizowanych konkursach, akcjach i programach Ekonauci Wspólnie z Kołem Łowieckim Sarenka dokarmiamy zwierzęta zimą i wzbogacamy wiedzę o życiu w lesie w różnych porach roku. Wraz z Gospodarką Komunalną w Błażowej segregujemy surowce wtórne.

Bank Spółdzielczy z Błażowej wdraża naszych uczniów do systematycznego oszczędzania.

Jesteśmy szkołą otwartą na współpracę ze środowiskiem lokalnym i organizacjami spoza środowiska.

Współpraca z działającym od 2004 roku w szkole wolontariatem, Fundacją Barka, Generatorem Inspiracji, powstałym niedawno Młodzieżowym Centrum Nauki przyczyniły się do realizacji w szkole wielu akcji, konkursów, zajęć, programów, atrakcyjnych wycieczek, zimowisk i kolonii jak „Pomóż dzieciom przetrwać zimę”, Projektor, Młody Nobel, Noc Młodych Naukowców , Działaj Lokalnie. Dzięki wolontariuszom uczniowie szkół z naszej gminy wyjechali na kolonię na Mazury, zimowisko  do Karpnik na Dolny Śląsk,  wycieczkę do Kazimierza Dolnego, Lublina i Nałęczowa. Mieliśmy okazję gościć studentów z Meksyku, Chin, Brazylii, Tajwanu, Malezji i Rumunii

W ramach współpracy z  Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej wolontariuszami i szkołami z naszej gminy w latach 2003-2011 organizowaliśmy kolonie letnie dla dzieci z  gminy Błażowa.  Byliśmy gospodarzami Podkarpackiej Olimpiady w tenisie stołowym  w latach 2001- 2010. Nasi uczniowie odnosili liczne sukcesy w olimpiadach, konkursach, festiwalach i zawodach plastycznych, wokalnych, ekologicznych, filatelistycznych, przedmiotowych, wiedzy pożarniczej i sportowych na szczeblu powiatowym, wojewódzkim a nawet ogólnopolskim.

 

Gminny Ośrodek Kultury we współpracy ze szkołą organizuje  coroczne Koncerty Kolęd i Pastorałek oraz realizował program Sąsiedztwa  Polska-Białoruś –Ukraina - Interreg III. Stowarzyszenie Dzieci i Osób Niepełnosprawnych gościło z Mikołajkami dla swych podopiecznych

Wspieramy Panią Sołtys Małgorzatę Drewniak, Stowarzyszenie Kultywowania Kultury i Tradycji , Straż Pożarną i Gminny Ośrodek Kultury  w organizacji Dni Futomy przez prezentację wystaw rękodzieła artystycznego i udział młodzieży w występach artystycznych.

 Współpracujemy  z Ochotniczą Strażą Pożarną dzięki której funkcjonuje Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza stwarzająca nam możliwość udziału w konkursach, pokazach strażackich i wyjazdach kolonijnych.

Współpraca szkoły z lokalnym środowiskiem w ostatnich trzech latach zaowocowała organizacją  Jubileuszu XX-lecia futomskiej kapeli oraz Benefisów artystycznych poetów Mieczysława Arkadiusza  Łypa i Janusza Koryla.

Dzięki naszym partnerom na przestrzeni ostatnich lat mieliśmy okazję podejmować w szkole wielu gości: rzeźbiarza Marcina Rząsę, artystę Józefa Brodę, premiera i europosła Jerzego Buzka, Stanisława Drewniaka, misjonarzy  Zdzisława Kruczka i Dariusza Blecharza i Zdzisława Olejko z Afryki,  podróżniczkę Elżbietę Dzikowską, poetkę Barbarę Paluchową, profesora Andrzeja Nowakowskiego, kolekcjonera i właściciela Prywatnego Muzeum Wsi Podkarpackiej Augustyna Rybkę i wielu innych

Szczególnie ważnymi datami w historii szkoły na przestrzeni ostatnich 15 lat były:

1 października 1997 roku, kiedy otwarto szkolną stołówkę. W pierwszym roku jej funkcjonowania  z gorącego posiłku korzystało 158 uczniów naszej szkoły. Obecnie stołówka obejmuje szkoły w Futomie, Piątkowej, Białce i Lecce i przygotowuje 145 obiadów.

17 grudnia 2000 roku  przeżywaliśmy otwarcie Sali gimnastycznej z zapleczem kuchennym wybudowanych w latach 1997-2000 za kadencji burmistrza Józefa Wyskiela z udziałem śp,. Biskupa Stefana Moskwy, kuratora Władysław Rusina, parlamentarzystów, starosty, przedstawicieli wojewody i marszałka

W maju 2001 roku oddano do użytku nowoczesną kotłownię gazową, która służy nam bez żadnych awarii do dnia dzisiejszego.

17 października 2002 roku w trakcie Jubileuszu 50-lecia przywróciliśmy szkole imię św. Jana Kantego z przygotowanym sztandarem, hymnem, uroczystym ceremoniałem i strojem. Uroczystości towarzyszyły wystawy rękodzieła artystycznego i stosowna oprawa artystyczna. Gościliśmy zaprzyjaźnione delegacje szkół ze Stowarzyszenia im. św. Jana Kantego z pocztami sztandarowymi. W 2006 roku miejscowy artysta rzeźbiarz Józef Drewniak wyrzeźbił okazałą figurę patrona św. Jana Kantego, pięknie wymalowaną przez Małgorzatę Panek, która do dziś wita gości wchodzących do szkoły.

Wiele prac remontowych w szkole i wokół szkoły wykonali nieodpłatnie  pracownicy szkoły  wraz z konserwatorem Romanem Łachem i rodzicami dzięki środkom wypracowanym przez Radę Rodziców, szkołę, sponsorów i ofiarodawców. Szczególnym wsparcie dla dyrekcji szkoły, nauczycieli uczniów jest Rada Rodziców, która z wypracowanych środków dofinansowała wiele remontów, zakupiła liczne pomoce dydaktyczne, tablicę interaktywna, meble. Dofinansowuje uroczystości szkolne i atrakcyjne  wycieczki do Miejsc Pamięci Narodowej: Warszawy, Krakowa, Gniezna, Poznania, Biskupina.

Kończąc tę wędrówkę po historii futomskiej szkoły na przestrzeni minionych lat dziękujemy wszystkim organizacjom i ludziom życzliwym i przychylnym, chętnym do współpracy niesienia pomocy oraz społecznej, bezinteresownej pracy na rzecz wspólnego dobra jakim jest kształtowanie i wychowanie przyszłych pokoleń dzieci i młodzieży.

 

Nasi absolwenci-uczniowie gimnazjum skupieni w Młodzieżowym Laboratorium Nauki zaprezentowali ciekawe doświadczenia fizyko-chemiczne. Zaproszeni goście- byli nauczyciele, pracownicy szkoły i absolwenci z różnych lat  wspominali minione lata przeglądając szkolne kroniki i wystawę fotografii z życia szkoły. W jednej z sal lekcyjnych Augustyn Rybka wraz z nauczycielami Grzegorzem Kruczkiem, Adamem Groszkiem i dyrektorem Zdzisławem Chlebkiem przygotowali wystawę obrazującą minione sześćdziesięciolecie począwszy od starej ławki z kałamarzem i ówczesnymi przyborami szkolnymi po komputer z videoprojektorem i tablicą interaktywną na której zaprezentowano foto-historię szkoły . Wielu absolwentów min Maria Kruczek, burmistrz Zygmunt Kustra, byli nauczyciele i dyrektorzy Kazimiera Wyskiel, Stanisław Najda rozpoznali się na dawnych fotografiach. Chodząc po budynku szkoły nasi goście zwiedzili wystawy „Uchwycić chwilę- fotografia dawniej i dziś” której autorami były nasze absolwentki Agata i Sabina Kleczyńska oraz Monika Białkowska oraz „Korzystajmy bagaży wiedzy, umiejętności i tradycji naszych dziadków i rodziców”- realizowanych przez dzieci, młodzież, nauczycieli ,rodziców, Panie ze Stowarzyszenia w ramach programu „Działaj Lokalnie”- Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Goście odwiedzali też Młodzieżowe Laboratorium Nauki zainicjowane przez działającą w szkole Fundację Generator Inspiracji. Okazją do rozmów, wspomnień było spotkanie okolicznościowe na którym dyrektor wręczał przygotowane pamiątki i zapraszał do upamiętnienia swego pobytu w szkolnej kronice.

 

Zdzisław Chlebek

  

PS.

Dyrektor szkoły Zdzisław Chlebek złożył podziękowania wszystkim kapłanom włącznie z rodakami i absolwentami celebrującym mszę świętą. Ks proboszczowi Janowi Czaji i ks Tomaszowi Słodyczce za okolicznościową homilię. Podziękował wszystkim nauczycielom, pracownikom szkoły, rodzicom,  pedagogom, dyrektorom i pracownikom, którzy  niegdyś tutaj pracowali i skorzystali z zaproszenia na uroczystość jubileuszową.

Szczególne słowa podziękowania skierował do sponsorów i ofiarodawców; Pana Jana Krygowskiego z małżonką reprezentujących Stowarzyszenie Rodu Krygowskich, Pani Izy Pępek, Profesor Grażyny Witkowskiej-Jeżewskiej, Ks. Jana Pępka, Edwarda Sowy, Przesa Banku Spółdzielczego w Błażowej Stanisława Bialica, Prezesa Gospodarki Komunalnej Franciszka Płazy, Prezesa OST w Tyczynie Stanisława Kruczka, Antoniny Karnas, Agnieszki Drewniak,Wioletty Kruczek- właścicielki Cukierni Kalinka, Władysława, Józefa i Aleksandra Panków, Akcji Katolickiej z Futomy i Rady Rodziców